Forklift, ağır yükleri kaldırmak ve özellikle bir araca veya bir rafa yüklemek için kullanılan iş makineleridir. Forklift’ler genellikle paletlerin üzerinde hareket ederler ve ağır yükleri taşımak, kaldırmak ve istif etmek için kullanılırlar. Elle hareket ettirilebilen küçük forklift’ler olduğu gibi, büyük ve motorlu olan çeşitleri de bulunmaktadır. Bunlar 90 tona kadar ağırlık kaldırabilirler. Açık alanlarda kullanılan modelleri dizel motorlu veya benzin motorlu olabilir. Kapalı alanlarda daha çok elektrik motorlu akü ile çalışan modelleri bulunmaktadır.
Bugün çevikliği ve hareket kabiliyetleri ile çağımızın en önemli istifleme araçlarından biridir. Ağır yükler taşıdıkları için de forklift’lerin düzenli kontrollerinin yapılması gerekmektedir. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na göre, olası bir kaza riskine karşı, düzenli kontrollerin yapılması yasal bir zorunluktur. Herhangi bir kaza yaşanması durumunda, ilk bakılacak nokta forkliftin düzenli kontrollerinin yapılmış olup olmamasıdır. Aksi halde işletme sahibi sorumlu tutulacaktır.
Forklift’ler pahalı araçlar oldukları için, işletmeler genelde bu araçları kiralamayı tercih etmektedir. Bu durumda da sorumluluk forklifti kiraya veren firmada olacaktır. Bu firma forkliftin düzenli muayenelerini yaptırmak zorundadır.
Muayene ve test kuruluşları, forklift muayenesi öncesinde, makinenin bir önceki raporunu görmek isteyecektir. Daha önceki muayenede herhangi bir uygunsuzluğun tespit edilmiş olup olmaması, varsa bu uygunsuzluğun giderilmiş olup olmaması önemlidir. Ayrıca forklifti kullanacak kişinin yetki belgesi kontrol edilir. Sonra da makinenin teknik özelliklerinin kontrolüne geçilir. Fonksiyon deneylerinde, forklift yüksüz durumda makinenin özelliklerine uygun bütün hareketleri yapıp yapmadığı kontrol edilir. Aynı kontroller bir de yüklü durumda tekrarlanır. Yüklü kontrollerin arkasından forkliftin herhangi bir deformasyon görüp görmediği kontrol edilir.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılan İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’nde, makinaların çeşitlerine göre, kontrol periyotları, periyodik kontroller sırasında dikkate alınacak kriterler ve ilgili standartlar açıklanmıştır. Buna göre forklift’lerin, ilgili standartlarda başka bir süre öngörülmemişse yılda en az bir kere muayene ettirilmesi gerekmektedir. Kontroller sırasında dikkate alınan temel standartlar şunlardır:
- TS 10689 Paletli istifleyiciler ve yüksek kaldırma platformlu istif makinaları kararlılık deneyleri
- TS EN 1757-2 Endüstriyel araçlarda güvenlik - Yaya tarafından kumanda edilen araçlar - Bölüm 2: Palet taşıyıcılar
- TS 10201 ISO 3184 İstif makinaları - Ulaştırma ve ayaklı tip - Kararlılık deneyleri
- TS ISO 6055 Sürücülü, yüksek kaldırmalı istif makinalar - Başüstü koruyucular - Özellik ve deney
- TS ISO 1074 Karşı ağırlıklı istif makinaları (forklift’ler) - Kararlılık deneyleri
- FEM 4.004 standardı
TÜRCERT belgelendirme kuruluşu, belgelendirme ve eğitim hizmetleri yanında, ihtiyaç duyan firmalara belli teknik hizmetler de vermektedir. Bu kapsamda, forklift’lerin düzenli muayeneleri ve diğer muayene hizmetlerinde, deneyimli ve uzman bir kadroya sahip olan TÜRCERT belgelendirme kuruluşuna güvenebilirsiniz.