Kalibrasyon kelimesi dilimize Fransızcadan girmiştir. Kalibrasyon, bir ölçme cihazı veya bir sistemin verdiği değerler ile, bilinen değerler arasındaki ilişkiyi kuran işlemler dizisidir denebilir. Bu işlemler yapılırken, kalibre edilen cihazın özelliklerine uygun başka bir cihaz referans olarak kullanılır. Kalibre edilen cihazın hata oranları, kendisinden çok daha yüksek doğrulukta olan bu referans cihazın oranları ile karşılaştırılır. Daha basit bir anlatımla, kalibrasyon, bir cihazın doğruluk derecesinin kendisinden çok daha hassas başka bir cihazla kontrol edilmesi işlemidir.
ISO 9001:2015 Kalite Yönetim Sistemi standartları gereğince, bir işletmede ölçme işlerinde kullanılan cihazların ve ekipmanların doğru sonuç verdiğinden emin olmak için, bu cihaz veya ekipmanların kalibrasyonlarının yaptırılması ve bu işlemlerin belli bir düzen içinde tekrarlanması gerekmektedir. Bunun yanında referans cihazların ve ekipmanların uluslararası izlenebilirlik sisteminin bir parçası olması gerekmektedir.
Bu yüzden işletmeler kullandıkları her türlü ölçme cihaz ve ekipmanların bir listesini çıkarmak ve belirlenen dönemlerde bunların kalibre edilmelerini sağlamak zorundadırlar. ISO 9001:2015 Kalibrasyon Talimatı, bu tür faaliyetlerin ne şekilde ve ne sıklıkta yapılacağına yönelik esasları ve sorumlulukları belirlemek amacı ile hazırlanmaktadır.
İşletmede görevli kalite yönetim temsilcisi, ürünlerin tespit edilen koşullara uygun olup olmadığını ölçmek amacı ile kullanılan her türlü ölçme ve test araçlarının ve donanımlarının listesini yapmak ve bir kalibrasyon planı hazırlamakla sorumludur. Bu araçların kalibre edilme sıklığı, aracın kullanım koşulları, kullanım sıklığı ve bu araçları üreten firmanın veya kalibrasyon yapan kuruluşun görüş ve önerileri göz önünde tutularak belirlenir.
Kalibrasyon planı hazırlanırken eğer ölçme araçlarının ve donanımlarının kalibre edilmesine gerek olup olmadığı konusunda bir tereddüt yaşanırsa, kalite yönetim temsilcisi, kalibrasyon işlemlerini yapan kuruluştan görüş talep eder. Alınan görüş olumlu ise araç ve donanımları kalibrasyon planına kaydedilir ve kalibre edilir.
Ölçme araçlarının ve donanımlarının kalibrasyonunu, ulusal ve uluslararası izlenebilir kuruluşlara yaptırılmalıdır. Kalibrasyon sonuçları kalibrasyon planına mutlaka işlenir.
Kalibrasyon zamanı geçen ölçme araçları ve donanımları, üretimde kullanılamaz. Bu şekilde kullanıma uygun olmadığı belirlenen araçları kullanımdan çıkarmak kalite yönetim temsilcisinin sorumluluğundadır. Kalite yönetim temsilcisi, sadece kalibrasyonu yapılan ve yapılacak ölçümler için uygun olarak tespit edilen ölçme araçları ve donanımlarının kullanımını sağlar.
Bir araçta kalibrasyonu bozukluğu tespit edildiği anda, kalite yönetim temsilcisi, derhal düzeltici faaliyet başlatır ve bu ölçme araçları ve donanımları ile yapılan bütün ölçümlerin uygunluğunu kontrol eder. Ölçme araçları ve donanımları şüpheli sonuçlar veriyorsa, Uygun Olmayan Ürün İmalat Prosedürü devreye sokulur ve buna göre işlem yapılır.
Kalibrasyon kayıtlarının korunması konusunda, Kayıtların Kontrolü Prosedürü esasları doğrultusunda hareket edilir.
ISO 9001 Kalibrasyon Talimatı hazırlarken bir danışmanlık ihtiyacı duyulursa, firmamız TÜRCERT Teknik Kontrol ve Belgelendirme şirketi yönetici ve çalışanlarına müracaat etmekte tereddüt etmeyiniz.
ISO 9001 Kalibrasyon Talimatı Sayfasının form çıktısı olarak aşağıdaki word belgesine bakabilirsiniz.
ISO 9001 Kalibrasyon Talimatı