1 Ekim dünya vejetaryen günü olarak ilan edilmiştir ve bu tarih, etsiz yemek yeme, vejetaryen alandaki büyüme ve trendler ve küresel pazarlarda ürün geliştirmenin nasıl büyüdüğüne odaklanan farkındalık programlarının başladığı tarihtir. Tüketicilerin taleplerini karşılamak için, bitki bazlı et ve süt ürünlerine alternatifler, bugün vejetaryen ve veganlar için bol miktarda üretilmektedir.
Günümüzde giderek daha fazla insan, vejetaryen beslenme şeklini seçmektedir ve bunu sağlık, zindelik ve esenlik ile yakından ilişkilendirmektedir. Aslında vejetaryen beslenme şeklinin, bu kadar ilgi görmesinde ve genel olarak bitki temelli diyetlere yönelmede, hayvan refahına ilişkin endişeler de etkili olmaktadır. Gittikçe de vegan ürünler daha yaygın hale gelmeye başlamıştır ve bugünlerde gıda üreten firmalar, vejetaryenden vegana doğru ilerlemektedir. Araştırmalar göre bitki bazlı gıda pazarı, çift haneli oranlarda büyümektedir ve dünya çapında 5 milyar ABD dolarına ulaşmış durumdadır.
Uzmanlara göre bitki temelli yenilikler, tüketicilerin sağlık, sürdürülebilirlik ve etiğe olan ilgisinin artması ile gelişmektedir. Bitki bazlı ürün iddiaları, bitki proteinleri, aktif botanikler, tatlandırıcılar, şifalı bitkiler ve çeşniler ve renklendirici gıda maddeleri gibi alanlarda meydana gelen büyüme ile küresel boyutta ciddi oranda artmaktadır. Yine yakın zamanda yapılan araştırma sonuçlarına göre, ABD’de her on tüketiciden dördü, alternatif et tüketimini arttırmıştır.
Vejetaryenler, sağlıklı olmak için, doğal çevrenin korunması için ve hayvan refahının sağlanması için et ve işlenmiş et ürünleri tüketmemektedir. Bu noktada birçok kişi için sağlık endişeleri ağır basmaktadır.
Bu bakımdan her yıl Ekim ayında, vejetaryen farkındalık etkinlikleri düzenlenmekte ve bu yöndeki girişimler teşvik edilmektedir. Dünya vejetaryen günü 1977 yılında kutlanmaya başlamıştır ve bir sonraki yıl Uluslararası Vejetaryen Birliği tarafından onaylanmıştır. Bu etkinliklerde dünyanın her yerinden insanlar, çok çeşitli, lezzetli ve sağlıklı et içermeyen yiyecekleri keşfetmeye ve vejetaryen beslenmenin faydalarını insanlarla paylaşmaya çalışmaktadır.
Gıda üreten firmalar, çok çeşitli vejetaryen ve vegan yeniliklerle, tüketicilerin etsiz beslenme konusundaki artan beklentileri yanı sıra sağlık trendlerine de hitap etmektedir. Örneğin ayçiçeği ve bezelye proteinli sosisler üretilmektedir. Bu ürünlerde yağ presleme sırasında özel bir işlemle elde edilen ve yüksek protein içeren ayçiçeği unu kullanılmaktadır.
Kısaca bitki bazlı gıdaların yükselen trendi, istikrarlı bir şekilde büyümektedir.
Vejetaryen Testleri Nelerdir?
Bazı durumlarda, vejetaryenler için uygun olarak etiketlenmiş hazır yemeklerin ve ürünlerin, üretim süreci sırasında paylaşılan üretim hatlarından veya tedarik zincirindeki kontamine bir üründen kaynaklanan eser miktarda et içerdiği tespit edilmektedir. Gelişmiş laboratuvarlarda vejetaryen gıda maddeleri için gerçekleştirilen birçok test ve analizler uygulanmaktadır. Test ve analizler dahil, gerçekliği ve izlenebilirliği değerlendirilen başlıca vejetaryen ürünler şunlardır:
- Et ve balık türleri
- Alerjenler
- Et ürünlerinde tağşiş
- Bal
Aynı zamanda test ve analizler sırasında çok sayıda parametre dikkate alınmakta ve analitik test yöntemleri uygulanmaktadır. Ayrıca testlerde ELISA, gerçek zamanlı PCR ve yeni nesil sekans (NGS) gibi bir dizi hedefli ve hedefsiz protein veya DNA bazlı teknikler kullanılmaktadır. Bu testlerin hepsi, vejetaryen ürünlerin et veya balık türlerini içerip içermediği konusunda doğrulayıcı sonuçlar vermektedir. Bu testler aynı zamanda ürünlerde bulunan et veya balık türlerini de tespit etmektedir. DNA analizi kullanılarak et türlerinin testi ve balık türleşmesi testi, bu testlerin başında gelmektedir.
Testler uygulanmadan önce firmanın gereksinimleri belirlenmekte ve buna göre hangi test yöntemin kullanılacağı konusunda firmaya öneride bulunulmaktadır. Önemli olan önerilen test yönteminin gıda ürünleri için amaca uygun olmasıdır.
Bugün gelişmiş laboratuvarlarda hızlı ve güvenilir sonuçlar alınmaktadır, hızlı geri dönüş sağlanmaktadır ve çok çeşitli gıda ürünlerine bu testler uygulanmaktadır. Gıda firmaları için önemli nokta, bu testlerin yaptırılacağı laboratuvarın akreditasyonudur. Akredite laboratuvarlarda gerçekleştirilen test sonuçları ve düzenlenen raporlar dünyanın her yerinde geçerli olmaktadır.
Ulusal ve uluslararası kuruluşlar tarafından akredite edilen TÜRCERT Teknik Kontrol ve Belgelendirme AŞ, bilim ve teknoloji alanında dünyada yaşanan gelişmeleri yakından takip etmektedir ve sürekli kendini geliştiren güçlü bir çalışan kadrosuna sahiptir. Aynı zamanda modern test cihazları kullanmakta ve dünyanın her yerinde kabul gören test yöntemleri uygulamaktadır. TÜRCERT, bu güçlü altyapısı ile her sektörden firmalara verdiği test ve belgelendirme hizmetleri kapsamında, vegan ve vejetaryen sertifikası hizmetleri de sunmaktadır.